Opvolging

Een bus die plotseling van links komt, muitende aandeelhouders, je partner die de beloofde wereldreis afdwingt, een burn-out, een persoonlijke crisis, een nieuwe uitdaging of wellicht gewoon je leeftijd. Als leider kun je maar beter tijdig nadenken over je opvolging, door een of twee mensen binnen of buiten je organisatie onopvallend in de gaten te houden en stiekem klaar te stomen om mogelijk ooit de leiding over te nemen.
Afgelopen jaar heb ik zelf het stokje overgedragen. Ik heb veel werk gestoken in het vinden, selecteren en inwerken van de juiste persoon. En ja, de nieuwe chef doet het goed. Zelfs beter dan verwacht, geen uitglijers. Mijn opvolging is geslaagd.

Niet over nagedacht

Bij familiebedrijven slaagt de opvolging vaak niet, redenen liggen vaak in de emotionele sfeer, zoals het afstand doen van controle en macht, en het moeten kiezen tussen de kinderen.
Uit onderzoek blijkt dat bij 60% van de familiebedrijven nog niet goed over de bedrijfsopvolging is nagedacht. Dat is een potentieel gevaar voor de continuïteit van het bedrijf, want slechte opvolgingsplanning blijkt de op één na belangrijkste oorzaak bij faillissement van familiebedrijven.

Ruggengraat

En dat is alarmerend, want het familiebedrijf vormt de ruggengraat van de Nederlandse economie. Een kwart miljoen familiebedrijven leveren de helft van de werkgelegenheid en bijna 53% van het bruto nationaal product. Dus is er de komende tijd veel werk aan de winkel.
Reden genoeg voor psychoanalyticus Manfred Kets de Vries om een boek over opvolging te schrijven. In Een zaak van de familie doet hij een boekje open over opvolgingsrivaliteit, het dilemma van incapabele familieleden, rolconflicten en allerlei spelletjes die rondom opvolging worden gespeeld.

Goed opvolgingsplan

Hij ontrafelt familiebedrijven als C&A, Vroom&Dreesmann en pennenfabrikant Waterman, en hij analyseert aan welke psychologische krachten de familie­bestuurders blootstaan. Hij duikt in problemen met zwarte schapen en zondebokken, en in kwesties als symbolische vadermoord en generatieconflicten. ‘Familie­activiteiten worden toneelstukken waarin iedereen een vastomlijnd script heeft, zonder dat er een einde komt aan het drama’, zegt Kets de Vries. ‘Afgunst, jaloezie, wrok en rancune zijn niet van de lucht.’
Om een verstarrende finale crisis te voorkomen pleit Kets de Vries daarom in zijn boek voor een goed opvolgingsplan, het creëren van een familieraad en het involveren van buitenstaanders, om ‘bijziendheid’ door de familie te voorkomen.

Voorbereid

Het gebeurt maar zelden dat opvolging in familiebedrijven zonder drama plaatsvindt en dat de terugtredende partij zonder stennis ruimte maakt voor de nieuwe generatie. Met de voor­genomen troonswisseling was het een inspirerende week. Wellicht aardig om ook eens over uw eigen opvolging na te denken. Je kunt maar beter voorbereid zijn.

Bron: Financieel Dagblad